5. Η προσφορά της Μέριμνας σε Εθνικό επίπεδο

5. Η προσφορά της Μέριμνας σε Εθνικό επίπεδο

Στη Λογοδοσία της Επιτροπής Προσφύγων, που συστάθηκε στην Τραπεζούντα μετά την κατάληψη της από τα Ρωσικά στρατεύματα στις 5 Απριλίου του 1916, υπό την προεδρία του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Χρύσανθου, πληροφορούμαστε ότι η Μέριμνα υπήρξε από τους σημαντικότερους φορείς φιλανθρωπικής δράσης την περίοδο του πολέμου.

-Βομβαρδισμός Κοτυώρων 1917

 (Κωτύωρα-Ορντού)

Στις 11 Αυγούστου του 1917 ο Ρωσικός στόλος βομβαρδίζει τα Κοτύωρα και 3.000 Έλληνες της πόλης μετατρέπονται σε πρόσφυγες, διασώζονται από τα ρωσικά στρατεύματα και μεταφέρονται στην Τραπεζούντα. Η Επιτροπή  Προσφύγων και η Ιερά Μητρόπολη Τραπεζούντας, δρουν άμεσα και προσφέρουν στέγη στους αδελφούς της Ορντούς διαθέτοντας για το σκοπό αυτό ναούς μέσα στην πόλη και τη μονή Θεοσκεπάστου, ενώ οι Τραπεζούντιοι ανοίγουν τα σπίτια τους και δέχονται κι αυτοί να σηκώσουν το βάρος της προσφυγιάς. Η «Μέριμνα» συμμετέχει ενεργά στην προσπάθεια αυτή αρχικά με την οργάνωση των συσσιτίων των προσφύγων και σε δεύτερη φάση με την ένδυση αυτών. Όπως χαρακτηριστικά διαβάζουμε στις βιογραφικές αναμνήσεις του Μητροπολίτου Χρύσανθου: « όλα τα ενδύματα προθυμότατα ανέλαβε να ράψει α από ετών ευδοκίμως λειτουργούσα εν Τραπεζούντι Αδελφότης των Κυριών «Μέριμνα», περατώσασα το έργον εντός 15 ημερών…»

-Ορφανοτροφείο Τραπεζούντας 1918

 (φωτογραφικό αρχείο Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)

 

«Σεις μας δώσατε το χαμόγελο στα χείλη,

Σεις μας διώξατε τη μαύρη ορφάνια.

Είθε η φωνή μας ν ανεβεί στον Πλάστη

Για να σας χαρίσει Χρόνια Πολλά»

Το μικρό αυτό αλλά γεμάτο των συναισθημάτων ποίημα αποτυπώνει την αγάπη και την ευγνωμοσύνη των παιδιών του Ελληνικού Ορφανοτροφείου Τραπεζούντας που διασώζονται χάρη στη συνεργασία των μοναχών της μονής Θεοσκεπάστου και των κυριών της Μερίμνης.

Σύμφωνα με την μαρτυρία του Κωσταντίνου Ιωακειμίδη, [22] μετά την οπισθοχώρηση   των Ρωσικών στρατευμάτων δύο ιστιοφόρα φθάνουν στην Τραπεζούντα με επιβάτες 240 Τουρκόπουλα και 24 Ελληνόπουλα από την Κερασούντα.   

Οι μοναχές της Θεοσκεπάστου καταφέρνουν και παίρνουν υπό την προστασία τους τα Ελληνόπουλα, γλυτώνοντας τα έτσι από τον εκτουρκισμό τους και τα παραδίδουν στο Ελληνικό Ορφανοτροφείο, του οποίου την ευθύνη καλής λειτουργίας έχει αναλάβει η Μέριμνα. Οι κυρίες της Μέριμνας εξασφαλίζουν στα παιδιά στέγη, τροφή, καθαριότητα και δεν αμελούν την παιδεία αλλά και τη στοργή που τα ορφανά έχουν ανάγκη. 

Την αυτή περίοδο ο αριθμός των παιδιών του Ορφανοτροφείου έχει αυξηθεί κατά πολύ. Από τα 25 παιδιά έχει φτάσει στα 115 μαζί με τα ορφανά της Κερασούντας.  Ο χώρος του Ορφανοτροφείου δεν επαρκεί. Οι κυρίες της Μέριμνας φροντίζουν για τη μεταστέγαση τους σε δικό τους χώρο και την περεταίρω κάλυψη των αναγκών τους μέχρι το 1922 να μπορέσουν να φθάσουν σώα στην Ελλάδα.

-Ίδρυση παραρτήματος του Ερυθρού Σταυρού. Δεκέμβριος του 1918

(φωτογραφικό αρχείο Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)

Τρίτη 11 του Δεκέμβρη του 1918 και ο Μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος συγκαλεί συνέλευση όλων των επιφανών Τραπεζουνταίων στην έπαυλη του Κωστάκη Θεοφυλάκτου στο Σοούκ Σου. Θέμα της συνάντησης η ίδρυση παραρτήματος του Ερυθρού Σταυρού στην πόλη της Τραπεζούντας που εδώ και δέκα μήνες τελεί πλέον υπό Τουρκική κατοχή. Ανάμεσα στους συρρεύσαντες και οι κυρίες της Μερίμνης, η οποία και αναλαμβάνει την ευθύνη της ίδρυσης του παραρτήματος. Από τις εφημερίδες μαθαίνουμε για τη δράση της. Η «Εποχή» μας πληροφορεί ότι τον Ιούνη του 1919 διοργανώνει μεγάλη φιλανθρωπική γιορτή και διαθέτει τα έσοδα υπέρ του Ερυθρού Σταυρού. Ο «Ελεύθερος Πόντος» γράφει για τον  από κοινού έρανο που διεξάγουν Μέριμνα και Ερυθρός Σταυρός με έσοδα ύψους 200 λιρών που διατίθενται για το νοσοκομείο της Τραπεζούντας και τους  Έλληνες στρατιώτες.

-Εποπτεία Αρμένικου ορφανοτροφείου Τραπεζούντας.

(Ορφανά. Φωτογραφικό αρχείο The Armenian Genocide Museum-Institute)

Κατά τα δύο χρόνια που διαρκεί η Ρωσική κατοχή της Τραπεζούντας, η Μητρόπολη αναλαμβάνει την βοήθεια προς τις Αρμένικες οικογένειες που έχουν διαφύγει των Τουρκικών σφαγών.  Καταφέρνει να περιέλθουν υπό την προστασία της τα Αρμενόπουλα που είχαν πάρει οι Τουρκικές οικογένειες, τα στεγάζει στο Αρμένικο ορφανοτροφείο του οποίου την ευθύνη λειτουργίας αναθέτει στις κυρίες της Μέριμνας.  Στις ίδιες κυρίες αναθέτει λίγο αργότερα και την αποστολή της διανομής βοήθειας της Φιλανθρωπικής Αμερικανικής Επιτροπής που έχει φθάσει στην Τραπεζούντα αλλά δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε, εξ αιτίας της απαγόρευσης των Τουρκικών Αρχών προς τις Αμερικανίδες κυρίες να ανακατευθούν με οιοδήποτε τρόπο στη διοίκηση του Αρμένικου οικοτροφείου. Φυσικά κι αυτήν την αποστολή οι κυρίες της Μερίμνης την αναλαμβάνουν πρόθυμα και την φέρουν σε αίσιο πέρας.